หนี้ครัวเรือน: ปัญหาเรื้อรังที่แก้ได้…แต่ต้องรีบทำ

หนี้ครัวเรือนเป็นเรื่องที่ใกล้ตัวเราทุกคน และอาจดูเป็นเรื่องปกติในระบบเศรษฐกิจยุคใหม่ที่กิจการต่างๆ มุ่งเน้นตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคให้ได้มากที่สุด แต่การมีหนี้มากจนเกินไปอาจส่งผลกระทบต่อการพัฒนาสังคมได้

เมื่อเร็วๆ นี้ ผมได้อ่านข้อมูลหนี้ครัวเรือนในช่วง 2-3 ปีหลัง ต้องยอมรับว่าปัญหาดังกล่าวเป็นเรื่องที่น่ากังวลไม่น้อย จากข้อมูลดังกล่าว อัตราหนี้ครัวเรือนของคนไทยเร่งตัวขึ้นมาอยู่ที่ร้อยละ 90 ต่อ GDP ในชั่วระยะเวลาหนึ่ง จากระดับร้อยละ 60 ในปี 2553

โดยเฉพาะคนวัยเริ่มทำงานที่อายุระหว่าง 25–29 ปี ซึ่งมากกว่าร้อยละ 58 เป็นหนี้ และมากกว่าร้อยละ 25 เป็นหนี้เสีย (Non-Performing Loan: NPL) ส่วนใหญ่เป็นหนี้บัตรเครดิตหรือหนี้ส่วนบุคคล ซึ่งเป็นหนี้ที่ไม่ช่วยสร้างรายได้ รวมถึงคนจำนวนไม่น้อยก็มีหนี้นอกระบบที่เป็นปัญหาเรื้อรังมานานด้วยเช่นกัน

นอกจากนี้ ถ้าลูกหนี้ไม่ได้รับสินเชื่อหรือเข้าถึงสินเชื่อที่เหมาะสมกับระดับความเสี่ยงของตนเอง ก็อาจมีปัญหาในการใช้จ่ายด้านการศึกษา เริ่มต้นธุรกิจ หรือซื้ออสังหาริมทรัพย์เพื่ออยู่อาศัย ซึ่งเป็นการจำกัดโอกาสและกีดขวางลูกหนี้ทำให้ไม่สามารถบรรลุเป้าหมายตามศักยภาพของตน

ครัวเรือนจำนวนมากต้องประสบกับปัญหาการเงินจากรายได้ที่ลดลงและหนี้สินที่สูงขึ้น เนื่องจากหลายคนถูกให้ออกจากงานหลังจากธุรกิจต่างๆ ต้องปิดตัวลง รวมถึงถูกสถานการณ์บังคับให้ต้องนำเงินออมออกมาใช้

แต่เราเริ่มจะเห็นแสงสว่างที่ปลายอุโมงค์บ้างแล้ว จากสัญญานการฟื้นตัวของภาคบริการจากการจ้างงานเนื่องจากความต้องการแรงงานในภาคการท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะช่วงสงกรานต์นี้ซึ่งเป็นหนึ่งในเทศกาลของไทยที่โด่งดังไปทั่วโลกและสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้มาเยี่ยมเยียนได้ทุกปี

นอกจากนี้ หน่วยงานกำกับดูแลยังเร่งสร้างมาตรการการแก้หนี้อย่างยั่งยืนโดยมุ่งเน้นให้สถาบันการเงินปล่อยหนี้ใหม่ให้มีคุณภาพผ่านเกณฑ์การให้สินเชื่อด้วยความรับผิดชอบ (Responsible Lending)

สิ่งสำคัญที่ทั้งภาครัฐและเอกชนต้องให้ความสำคัญคือต้องเร่งส่งเสริมความรู้ด้านการเงินกับประชาชน (Financial Literacy) และสนับสนุนมาตรการการให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับช่วยให้ลูกหนี้สร้างรายได้

แหล่งข่าว หนี้ครัวเรือน: ปัญหาเรื้อรังที่แก้ได้…แต่ต้องรีบทำ, bangkokbiznews, 19 เม.ย. 2566